Τα τελευταία δύο χρόνια παρατηρείται σημαντική έξαρση της αναίτιας και απρόκλητης βίας. Το θύμα μπορεί να υποβάλει μήνυση ενώπιον των πονικών Δικαστηριών επιδιώκοντας την απόδοση ποινικών ευθυνών (ποινής φυλάκισης) σε βάρος του δράστη και αγωγή ενώπιον των αστικών Δικαστηρίων επιδιώκοντας αποζημίωση (χρήματα) από τον αντίδικο.
Ενδεικτικά κονδύλια που μπορεί να διεκδικήσει το θύμα ενώπιον των αστικών Δικαστηρίων είναι:
– Χρηματική ικανοποίηση της ηθικής βλάβης που υπέστην συνεπεία του τραυματισμού του, που μπορεί να κυμαίνεται απο 3.000,00 ευρώ έως 300.000,00 ευρώ, αναλόγως τις βαρύτητας των σωματικών βλάβών που υπέστη το θύμα
– Πλασματική δαπάνη οικιακής βοηθού και αποκλειστικής νοσοκόμας, ακόμα και αν τις υπηρεσίες αυτές παρέχονταν στο θύμα από συγγενικό ή φιλικό του πρόσωπο άνευ ανταλλάγματος.
– Ιατρικά και φαρμακευτικά έξοδα και έξοδα φυσικοθεραπειών. Κάθε σχετικό έξοδο που έκανε το θύμα για να αποκαταστήσει την βλάβη που υπέστη μπορεί να το διεκδικήσει, αρκεί να έχει το σχετικό παραστατικό.
– Βελτιωμένη διατροφή, η οποία επιδικάζεται συνήθως σε περιπτώσεις καταγμάτων.
Από τις διατάξεις των άρθρων 914 και 932 ΑΚ προκύπτει ότι η αδικοπρακτική ευθύνη προς αποζημίωση ή (και) προς ικανοποίηση της ηθικής βλάβης προϋποθέτει συμπεριφορά παράνομη και υπαίτια, επέλευση περιουσιακής ζημίας ή (και) ηθικής βλάβης και ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της συμπεριφοράς του δράστη και της περιουσιακού ή μη χαρακτήρα ζημίας (ΕφΘεσ 880/2011, ΕφΑθ 2190/2010, ΑΠ 1220/2010, ΑΠ 142/2019, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Το Δικαστήριο, εφόσον δεχθεί ότι συνεπεία αδικοπραξίας προκλήθηκε από ένα πρόσωπο ηθική βλάβη σε άλλο πρόσωπο καθορίζει στη συνέχεια το ύψος της χρηματικής ικανοποίησης με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και της λογικής λαμβάνοντας ιδίως υπόψη του κριτήρια όπως το είδος της προσβολής, την έκταση της βλάβης, τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, τη βαρύτητα του πταίσματος του υπόχρεου, το τυχόν συντρέχον πταίσμα του δικαιούχου, την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των διαδίκων μερών.
Περαιτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το Δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγο ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για το θύμα που έπαθε προσβολή της υγείας, της τιμής ή της αγνείας του ή στερήθηκε την ελευθερία του. Ηθική βλάβη είναι η μη αποτίμηση σε χρήμα ζημία που υφίσταται το πρόσωπο από την προσβολή σε προστατευόμενα από το νόμο έννομα αγαθά του που απορρέουν από τη σωματική, ψυχική ή κοινωνική ατομικότητα του, όπως η ζωή, η σωματική του ακεραιότητα, η τιμή κλπ. Δηλαδή, πρόκειται για μη περιουσιακή βλάβη που επέρχεται στην ηθική, πνευματική ή σωματική συγκρότηση του παθόντος.
Σκοπός της χρηματικής ικανοποίησης είναι η ηθική παρηγοριά και η ψυχική ανακούφιση του παθόντος, αποσκοπεί δε στην εξισορρόπηση των δυσμενών καταστάσεων που δημιουργούνται συνεπεία μιας αδικοπραξίας και στην παροχή της απαιτούμενης οικονομικής ευχέρειας για την υπερπήδηση ή τη μείωση της μη περιουσιακής βλάβης που επήλθε, για την ανακούφιση του δικαιούχου από τη λύπη, τη στενοχώρια και γενικά τον πόνο που προκάλεσε η προσβολή ενός αγαθού μη αποτιμητου σε χρήμα αλλά και κάθε άλλου αγαθού του που έχει γι’ αυτόν ιδιαίτερη ψυχολογική αξία, όπως η φθορά ενός αυτοκινήτου, όπως ακριβώς στην εν λόγω περίπτωση, επιδιώκει δε η επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης ηθικής βλάβης την άμβλυνση του ψυχικού άλγους του θύματος, την αποκατάσταση της ψυχικής του ηρεμίας και της ισορροπίας και γενικότερα του πλέγματος των σύγχρονων κοινωνικών και ηθικών αξιών που διαταράχθηκε από την προσβλητική ενέργεια, για τις οποίες ο νόμος θεσπίζει παροχή κατά την ελεύθερη κρίση του Δικαστή (Φράγκου, Χρηματική ικανοποίηση ηθικής βλάβης – ψυχικής οδύνης, ΕλλΔνη 45. 1590, Καρακατσάνης, Η νομική φύσις της χρηματικής ικανοποίησης, ΝοΒ 24. 667, ΕφΠειρ 162/2004 και ΕφΑθ 5356/1996, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Φορέας της αξίωσης που πηγάζει από την ως άνω διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ είναι το πρόσωπο που υπέστη άμεσα την ηθική βλάβη από αδικοπραξία η οποία προσβάλλει δικαίωμα ή έννομο συμφέρον του που προστατεύεται από κανόνα δικαίου, όχι μόνο αστικού αλλά και διοικητικού ή ποινικού περιεχομένου, ο οποίος έχει τεθεί όχι αποκλειστικώς για την προστασία του γενικού συμφέροντος αλλά και για προστασία ιδιωτικών συμφερόντων (ΑΠ 1735/2009, ΑΠ 1323/2001, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Από την διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ προκύπτει ότι, ύστερα από εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών που τίθενται υπόψη του Δικαστηρίου και με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, παρέχεται στον Δικαστή η δυνατότητα να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση αν κρίνει όχι επήλθε στον αδικηθέντα ή προσβληθέντα ηθική βλάβη, καθορίζοντας συγχρόνως και το ποσό που θεωρεί εύλογο (ΑΠ 71/2011, ΑΠ 1735/2009, ΑΠ 1760/2001, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Επομένως, ο προσδιορισμός του ποσού της εύλογης κατά τα ανωτέρω χρηματικής ικανοποίησης αφέθηκε στην ελεύθερη εκτίμηση του Δικαστηρίου της ουσίας (ΑΠ 276/2019, ΑΠ 1094/2011, ΑΠ 1433/2000, ΑΠ 1807/1999, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Το Δικαστήριο κρίνει το ποσό της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης κατά τις αρχές της εύλογης αποζημίωσης. Ως κριτήρια για το καθορισμό του ποσού της ηθικής βλάβης χρησιμεύουν το είδος και οι συνέπειες της προσβολής, το είδος, ο βαθμός, η διάρκεια και οι συνέπειες της προσβολής της προσωπικότητας του παθόντος – προσβληθέντος, η έκταση της βλάβης, οι συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, η βαρύτητα του πταίσματος του δράστη, το τυχόν συντρέχον πταίσμα του δικαιούχου-παθόντος, η κοινωνική κατάσταση και η οικονομική (περιουσιακή) κατάσταση των διαδίκων μερών, οι ιδιαίτερες προσωπικές και οικονομικές συνθήκες διαβίωσης τους, ο ποινικός χαρακτήρας της πράξης του υπαιτίου, η τυχόν επιβληθείσα ποινή στον υπεύθυνο της αδικοπραξίας, η συμπεριφορά του υπευθύνου μετά την αδικοπραξία, χωρίς να απαιτείται η ειδικότερη αιτιολόγηση όλων αυτών των στοιχείων (ΟλΑΠ 10/2017, ΑΠ 132/2019, ΑΠ 65/2019, ΑΠ 1094/2011, ΑΠ 71/2011, ΑΠ 350/1999, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Όσον αφορά στην κρίση του Δικαστηρίου αναφορικά με το ύψος της χρηματικής ικανοποίησης λόγο ηθικής βλάβης κατ’ άρθρο 932 ΑΚ, προκύπτει με βάση τους ισχυρισμούς και τα αποδεικτικά στοιχεία που θέτουν στη διάθεση του οι διάδικοι, όμως, σε κάθε περίπτωση, επιβάλλεται να τηρείται κατά τον καθορισμό του επιδικαζόμενου ποσού, η αρχή της αναλογικότητας ως γενική νομική αρχή και δη αυξημένης τυπικής ισχύος (άρθρα 2 παρ. 1 και 25 του Σ) υπό την έννοια ότι η σχετική κρίση του Δικαστηρίου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όρια όπως διαπιστώνονται από τα δεδομένα της κοινής πείρας και την κοινή περί δικαίου συνείδηση σε ορισμένο τόπο και χρόνο, που αποτυπώνονται στη συνήθη πρακτική των Δικαστηρίων και τούτο, διότι μια απόφαση με την οποία επιδικάζεται ένα ευτελές ποσό, ως εύλογο κατά την ελεύθερη κρίση του Δικαστηρίου, προς αποκατάσταση της ηθικής βλάβης, ευτελίζει το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου, αφού το δικαστήριο, επεμβαίνοντας στη διαφορά μεταξύ ιδιωτών, πρέπει να τηρεί μια δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στα αντιτιθέμενα συμφέροντα, με παράλληλη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων (ΟλΑΠ 9/2015, ΑΠ 132/2019, ΑΠ 15/2018, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Οράτε την υπ’ αριθ. 6267/2020 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, αδημ. στην οποία παραστάθηκε ο δικηγόρος του γραφείου μας, Σωκράτης Οδ. Τσαχιρίδης. Με την πιο πάνω απόφαση του Εφετείου Αθηνών αυξήθηκε σημαντικά το ποσό που επιδικάστηκε πρωτοδίκως ως χρηματική ικανοποίηση της ηθικής βλάβης του ενάγοντος.
Οράτε την υπ’ αριθ. 526/2020 απόφαση του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, δυνάμει της οποίας επί παντελώς ελαφρών σωματικών βλαβών που προκάλεσε ο εναγόμενος στον ενάγοντα, επιδικάστηκε το ποσό των 3.000,00 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση της ηθικής του βλάβης.
Το γραφείο μας είναι σε θέση να προασπίσει και να επιδιώξει την ικανοποίηση των δικαιωμάτων σας ενώπιον των ποινικών και πολιτικών Δικαστηρίων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Στην πρώτη μας συνάντηση είναι πολύ σημαντικό να μας προσκομίσετε αντίγραφο της ταυτότητάς σας, το τελευταίο σας εκκαθαριστικό σημείωμα, ιατρικά έγγραφα (ιδίως ιατρικές γνωματεύσεις και ιατρικές βεβαιώσεις), αποδείξεις ιατρικών και φαρμακευτικών εξόδων καθώς και εξόδων φυσικοθεραπειών, στοιχεία του αντιδίκου και τυχόν υποβληθείσα μήνυση