Ασφαλιστικά μέτρα ρύθμισης κατάστασης

Kατά τη διάταξη του άρθρ. 361 ΠΚ, όποιος (εκτός από τις περιπτώσεις της δυσφημήσεως – άρθρ. 362 και 363 ΠΚ), προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή με χρηματική ποινή. Από τα ως άνω προκύπτει ότι για τη στοιχειοθέτηση της αξιόποινης πράξεως της εξυβρίσεως απαιτείται να διατυπωθούν από το δράστη γραπτώς ή προφορικώς προς το θύμα λέξεις ή φράσεις που κατά κοινή αντίληψη περιέχουν είτε αμφισβήτηση της ηθικής και κοινωνικής αξίας του προσώπου του, είτε περιφρόνηση γι’ αυτόν από το δράστη, ο οποίος γνωρίζει ότι με μια τέτοια ενέργεια προσβάλλει την τιμή του θύματος. Δηλαδή στην εξύβριση ο όρος τιμή λαμβάνεται με ευρεία έννοια και σημαίνει στην αξίωση όπως το άτομο μη τυγχάνει από άλλο άτομο αρνητικής αξιολογικής κρίσεως η μεταχειρίσεως τέτοιας που δηλώνει έλλειψη εκτιμήσεως του δράστη προς τον παθόντα, σχετικά με τη συνολική αξία του, ηθική και κοινωνική.

Περαιτέρω, είναι ποινικά και αστικά αποδοκιμαστέα η πρόκληση σωματικής κάκωσης ή βλάβη της υγείας  ανθρώπου. Με την πρόκληση σωματικής βλάβης εξομοιώνεται και η μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου ικανού να επιφέρει ψυχική βλάβη. Εν ολίγοις είναι αποδοκιμαστέες από το δίκαιο οι πράξεις εκείνου που «παριστάνει τον νταή», δηλαδή κάνει bullying (συνεχή σκληρή συμπεριφορά). Δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι το bullying μπορεί να συμβαίνει σε όλους τους τομείς δραστηριότητας και έκφανσης της προσωπικότητας του ανθρώπου, όπως  στο χώρο εργασίας, στο σχολείο, σε ομάδες δραστηριοποίησης, ακόμα και στην γειτονιά, έξω από το σπίτι του θύματος. Ειδικότερα, το bullying μπορεί να εμφανιστεί κυρίως με τις εξής μορφές του λεκτικού εκφοβισμού (ειρωνείες, απειλές, χλευαστικά σχόλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών, δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων, συστηματική απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού εκφοβισμού (χτυπήματα, βίαια σπρωξίματα, κατακράτηση, ασελγείς πράξεις) και του ηλεκτρονικού εκφοβισμού, άλλως cyber bullying (εκβιασμός και απειλές μέσω διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή κινητού τηλεφώνου).

Κατά το άρθρ. 57 ΑΚ, όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητα του, έχει δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Βάσει των άρθρ. 57 και 59 ΑΚ, προστατεύεται το δικαίωμα της προσωπικότητας, το οποίο αποτελεί πλέγμα αγαθών που συνθέτουν την υπόσταση του προσώπου. Η προστασία που παρέχεται βάσει των ανωτέρω προϋποθέτει προσβολή από τρίτο, πρέπει δε η προσβολή να αφορά οποιοδήποτε από τα αγαθά που συνθέτουν ή αποτελούν έκφανση της προσωπικότητας του ατόμου και συγκροτούν τη σωματική, ψυχική, πνευματική και κοινωνική ατομικότητα του βλαπτομένου, και να συνεπάγεται μειωτική διαταραχή της προσωπικότητας σε μία από αυτές τις εκφάνσεις. Τέτοια προστατευόμενα αγαθά είναι η ζωή, η υγεία, η ελευθερία, η οποία περιλαμβάνει τη δυνατότητα ακώλυτης αναπτύξεως κάθε ανθρώπινης ενέργειας, η σωματική ακεραιότητα, το απόρρητο της ιδιωτικής ζωής, η εικόνα του προσώπου, ο συναισθηματικός του κόσμος, το άσυλο της οικίας του, η τιμή κάθε ανθρώπου, η οποία αντικατοπτρίζεται στην υπόληψη, εκτίμηση και αξία που αποδίδεται σε αυτόν από τους άλλους (άρθρ. 5 παρ. 2 και 9 παρ. 1 Σ), και μάλιστα εκείνη που σχετίζεται με την ιδιωτική ή την οικογενειακή ζωή του (με συκοφαντία ή δυσφήμηση ή εξύβριση), και σε περίπτωση προσβολής τους, με παράνομη ενέργεια, δικαιούται να απαιτήσει την άρση της και την παράλειψη της στο μέλλον (ΑΠ 846/2010, ΑΠ 660/2010, ΑΠ 333/2010, ΑΠ 1187/2009, ΑΠ 1339/2008, ΑΠ 518/2008, ΑΠ 273/2008, ΑΠ 261/2008, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1393/2004 ΧρΙΔ 2005, 322, ΑΠ 72/2004, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 854/2002 ΕλλΔνη 2003, 1369, ΕφΘεσ 1280/2003 Αρμ 2005, 1926, ΕφΘεσ 1625/2003 Αρμ 2003, 1582). Τα έννομα αγαθά που περικλείονται στο δικαίωμα της προσωπικότητας (τιμή, ιδιωτική ζωή, σωματική ακεραιότητα, σφαίρα του απορρήτου) δεν αποτελούν αυτοτελή δικαιώματα, αλλά επιμέρους εκδηλώσεις, εκφάνσεις ή πλευρές του ενιαίου δικαιώματος επί της ιδίας προσωπικότητας, ώστε η προσβολή οποιασδήποτε εκφάνσεως της προσωπικότητας να σημαίνει και προσβολή της συνολικής έννοιας της προσωπικότητας (ΑΠ 543/2009, ΑΠ 195/2007, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1010/2002 ΕλλΔνη 2003, 1357, ΑΠ 411/2002 ΕλλΔνη 2002, 1692, ΕφΑθ 2221/2006, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΑθ 4430.2003 ΕλλΔνη 2003, 1664, ΕφΘεσ 2/2006 Αρμ 2006, 23,ΕφΠειρ 805/2000 ΕπισκΕμπΔ 2001, 953). Για την άρση της προσβολής πρέπει η προσβολή να είναι ενεργός, δηλαδή να έχει προηγηθεί και να υπάρχει κίνδυνος επανάληψης ή να επίκειται στο μέλλον. Για την αξίωση της παράλειψης της προσβολής στο μέλλον, πρέπει να υπάρχει βάσιμη απειλή επικείμενης προσβολής και δεν αρκεί η επίκληση μιας υποθετικής απειλής, αλλά πρέπει να υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις που να καθιστούν σφοδρά πιθανό ότι ο καθ’ ου θα συμπεριφερθεί κατά ορισμένο τρόπο στο μέλλον (ΠΠρΑθ 5162/2005, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Εξάλλου, από τη διάταξη του άρθρ. 361 ΠΚ, που αφορά στην προστασία της τιμής και της σχετικής με την ηθική και κοινωνική υπόσταση ορισμένου προσώπου εκάστοτε εκτιμήσεως ή γνώμης των τρίτων, σαφώς προκύπτει ότι κάθε ενέργεια με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, εν γνώσει του ενεργούντος, η οποία ενέχει κατά την κοινή αντίληψη διαμφισβήτηση της ηθικής ή κοινωνικής αξίας τρίτου προσώπου ή καταφρόνηση αυτού, ήτοι έλλειψη της προς αυτόν εκτιμήσεως, στοιχειοθετεί το αδίκημα της εξύβρισης. Το αδίκημα αυτό είναι έγκλημα διακινδυνεύσεως του ως άνω αναφερόμενου αγαθού και συνεπώς δεν απαιτείται και συγκεκριμένη βλάβη. Αρκεί μόνο το γεγονός ότι ο δράστης, γνωρίζοντας την κατά την κοινή αντίληψη προκλητικότητα των ενεργειών του για την τιμή τρίτου προσώπου, προέβη στις ενέργειες του είτε ενώπιον τρίτων, είτε ενώπιον του θιγομένου προσώπου, κατά τρόπο που μπορεί, λόγω της εξωτερικεύσεων να επιφέρει βλάβη στο ως άνω αναφερόμενο αγαθό (ΠΠρΑθ 5162/2005, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Στα προστατευόμενα ψυχικά αγαθά ανήκουν η ψυχική υγεία και ο συναισθηματικός κόσμος, ο οποίος προσβάλλεται τόσο δευτερογενώς συνεπεία άλλης παράνομης πράξης που στρέφεται πρώτα κατ’ αυτού του προσβαλλόμενου προσώπου και προκαλεί πόνο σωματικώς ή ψυχικώς, όσον και αυτοτελώς με παράνομη πράξη, όταν ο προσβάλλων περιάγει ένα άτομο σε τρόμο με απειλή χρήσης βίας. Περαιτέρω, ο συναισθηματικός κόσμος προσβάλλεται και με παράνομη πράξη στρεφόμενη κατ’ άλλου προσώπου, με το οποίο ο συναισθανθείς τον ψυχικό πόνο, συνδέεται στενά (ΜΠρΛαρ 4531/2004, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Προϋποθέσεις για την εφαρμογή των άρθρ. 57 και 59 είναι ΑΚ είναι α) προσβολή του δικαιώματος της προσωπικότητας, β) η προσβολή να είναι παράνομη, όπως είναι η προσβολή που γίνεται χωρίς δικαίωμα ή με την άσκηση δικαιώματος το οποίο είτε είναι, από την άποψη της εννόμου τάξεως, μικρότερης σπουδαιότητας, είτε ασκείται υπό περιστάσεις που καθιστούν την άσκηση του καταχρηστική σύμφωνα με το άρθρ. 281 του ΑΚ, οπότε ο προσβαλλόμενος δικαιούται να απαιτήσει την άρση της προσβολής και την παράλειψη της στο μέλλον, χωρίς τη συνδρομή υπαιτιότητας (ΑΠ 1339/2008, ΑΠ 273/2008, ΑΠ 261/2008, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1445/2003 ΕλλΔνη 2005, 822, ΑΠ 1252/2003 ΧρΙΔ 2004, 119, ΑΠ 788/2000 ΕλλΔνη 2001, 162, ΑΠ 167/2000 ΕλλΔνη 2000, 771, ΕφΑθ 3181/2006 ΕλλΔνη 2007, 612, ΕφΑθ 4786/2002 ΔΕΕ 2002, 1003, ΕφΑθ 4351/2002 ΕλλΔνη 2003, 198, ΕφΘεσ 3266/2000 Αρμ 2004, 50, ΕφΑθ 1371/1997 ΔΕΕ 1997, 997). Εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, είναι δυνατή και η λήψη ασφαλιστικών μέτρων προσωρινής ρύθμισης της κατάστασης για την προστασία της προσωπικότητας (ΕφΠατρ 169/2002 ΝοΒ 2003, 66, ΜΠρΘεσ 19938/2006 Αρμ 2006, 1076, ΜΠρΚερκ 425/2005 ΙονΕπιθΔ 2005, 110, ΜΠρΧαλκ 91/2004 ΝοΒ 2005, 320, ΜΠρΗρ 802/2003 ΝοΒ 2003, 1458).

Κατά το άρθρ. 692 παρ. 4 ΚΠολΔ, τα ασφαλιστικά μέτρα δεν πρέπει, να συνίστανται στην ικανοποίηση του δικαιώματος, του οποίου ζητείται η εξασφάλιση ή διατήρηση. Βάσει των ανωτέρω τίθεται απαγορευτικός κανόνας, δεσμευτικός για το Δικαστήριο, κατά τον οποίο τα ασφαλιστικά μέτρα, δεν πρέπει να συνίστανται στην ικανοποίηση του δικαιώματος, του οποίου ζητείται η εξασφάλιση ή διατήρηση, γιατί δεν είναι επιτρεπτή η με τα ασφαλιστικά μέτρα, δημιουργία αμετάκλητων καταστάσεων στις σχέσεις των διαδίκων, κατά τέτοιο τρόπο που να ματαιώνεται ο τελικός σκοπός της οριστικής δικαστικής προστασίας. Από τη γραμματική διατύπωση της διάταξης του άρθρ. 692 παρ. 4 ΚΠολΔ δίνεται η εντύπωση, ότι δεν καλύπτονται όλοι οι στόχοι των ασφαλιστικών μέτρων, δηλαδή η εξασφάλιση ή η διατήρηση του δικαιώματος ή η ρύθμιση της καταστάσεως, αλλά μόνον οι δύο πρώτες περιπτώσεις. Όμως, ο κανόνας αυτός έχει εφαρμογή και στο ασφαλιστικό μέτρο της ρύθμισης κατάστασης, το οποίο δεν διαφέρει, κατά το σκοπό του, από τα λοιπά ασφαλιστικά μέτρα, αφού και αυτό συνδέεται τελεολογικά με δικαίωμα, που πρέπει, να προστατευθεί προσωρινά για την αποτροπή δημιουργίας, έως την περάτωση της κύριας διαγνωστικής δίκης, αμετάκλητων καταστάσεων, που θα μπορούσαν να ματαιώσουν τον πραγματικό σκοπό της δίκης. Η διακριτική ευχέρεια που δίνει το άρθρ. 732 ΚΠολΔ, κατά το οποίο το Δικαστήριο δικαιούται, να διατάξει ως ασφαλιστικό μέτρο και κάθε μέτρο, που είναι κατά την κρίση του πρόσφορο για την εξασφάλιση ή διατήρηση του δικαιώματος ή τη ρύθμιση κατάστασης, σύμφωνα με τις περιστάσεις, δεν αποτελεί εξαίρεση από τον ως άνω αναφερόμενο απαγορευτικό κανόνα του άρθρ. 692 παρ. 4 ΚΠολΔ, αλλά ο κανόνας αυτός αποτελεί οριοθέτηση της παρεχόμενης στο Δικαστήριο, με το άρθρο 732 ΚΠολΔ, διακριτικής ευχέρειας. Ο κανόνας του άρθρ. 692 παρ. 4 ΚΠολΔ υποχωρεί μόνο στις ακραίες εκείνες περιπτώσεις που πιθανολογείται κίνδυνος σημαντικής προσβολής της αξίας του ανθρώπου, η οποία διασφαλίζεται συνταγματικώς (άρθρ. 20 παρ. 1 Σ) και όχι απλώς περιουσιακών ζημιών (ΜΠρΑθ 4629/2004 Αρμ 2005, 250, ΜΠρΑθ 1377/2004 ΝοΒ 2005, 305, ΜΠρΠειρ 2524/1999 ΕλλΔνη 1999, 1627, ΜΠρΑθ 35061/1998 Αρμ 1999, 983, ΜΠρΑθ 10691/1998 ΝοΒ 1999, 434). Η καταδίκη σε ενέργεια, παράλειψη ή ανοχή πράξεως, που αποτελεί το περιεχόμενο εφάπαξ παροχής, χωρίς να υπάρχει μία διαρκής έννομη σχέση που μπορεί να ρυθμιστεί για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ή η ενεργοποίηση διαπλαστικού (ουσιαστικού) δικαιώματος οδηγούν σε ικανοποίηση των αντίστοιχων δικαιωμάτων και συνεπώς σε ρύθμιση υπερβαίνουσα τα όρια των άρθρ. 692 παρ. 4, 731 και 732 ΚΠολΔ (ΜΠρΑθ 1377/2004 ΝοΒ 2005, 305, ΜΠρΑθ 11923/1998 ΝοΒ 46, 1480, ΜΠρΑθ 14726/1993 ΕλλΔνη 1994, 1395, ΜΠρΑθ12226/1991 ΕΕργΔ 1993, 881, ΜΠρΧαλκ 589/1991 ΕλλΔνη 1993, 1396,). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω προκύπτει, ότι, σε περίπτωση προσβολής απόλυτων δικαιωμάτων, όπως είναι το δικαίωμα της προσωπικότητας, δεν αποκλείεται η καταδίκη του καθ’ ου προς προσωρινή άρση της προσβολής, χωρίς να παραβιάζεται η ανωτέρω διάταξη του άρθρ. 692 παρ. 4 του ΚΠολΔ, αφού η προστασία της προσωπικότητας φέρει χαρακτήρα διαρκούς έννομης σχέσης, η οποία, όταν υπάρξει ανάγκη, μπορεί να τεθεί προσωρινά σε λειτουργία (Τζίφρας, Ασφαλιστικά Μέτρα, 1985, σελ. 270 επ.), χωρίς με αυτόν τον τρόπο να κινδυνεύει να ματαιωθεί ο σκοπός της κύριας δίκης, εφόσον σε περίπτωση που τυχόν ο καθ’ ου δικαιωθεί στην κύρια δίκη, θα δικαιούται στο μέλλον να επαναλάβει τις πράξεις που κρίθηκαν σε προσωρινό στάδιο αθέμιτες (ΜΠρΑθ 41435/1999 ΕλλΔνη 2001, 249, ΜΠρΑθ 16255/1989 ΕλλΔνη 1990, 1546, ΜΠρΘεσ 12162/1993 Αρμ 1994, 182, ΜΠρΒολ 2785/2003 Αρμ 2004, 679, ΜΠρΚοζ 363/1998 ΑρχΝ 1999, 392). Όμως, απαραίτητη, προϋπόθεση είναι ότι συντρέχει επείγουσα περίπτωση ή ανάγκη αποτροπής επικείμενου κινδύνου.

Σε περίπτωση που ένα πρόσωπο στρέφεται εναντίον σας με λόγια (εξύβριση, απειλή, λεκτική βία) ή πράξεις (χειρονομίες, σωματική βία), τότε πρέπει να έρθετε άμεσα σε επαφή με το γραφείο μας, ώστε αφού σας κατατοπίσουμε στις ενέργειες που πρέπει να προβείτε άμεσα, να προβούμε στη σύνταξη και στην κατάθεση εμπεριστατωμένου και αναλυτικού δικογράφου αίτησης ασφαλιστικών μέτρων, με αίτημα προσωρινής διαταγής, ώστε να ρυθμιστεί άμεσα η δυσάρεστη κατάσταση που βιώνετε.

Ειδικότερα, θα αιτηθούμε και θα επιδιώξουμε τη λήψη των κατάλληλων ασφαλιστικών μέτρων, τα οποία συνίστανται στην επιβολή προς τον αντίδικό σας της υποχρέωσης να παύσει κάθε προσβολή του δικαιώματος της προσωπικότητάς σας  και ειδικότερα  να του απαγορευτεί να σας απευθύνει το λόγο (ιδίως δια ζώσης, με λέξεις και νοήματα, τηλεφωνικά, ηλεκτρονικά) και γενικότερα να έχει καθ’ οιονδήποτε τρόπο επικοινωνία μαζί σας,  να προσβάλλει τη σωματική και ψυχική σας ακεραιτότητα, τη ψυχική ηρεμία, το συναισθηματικό σας κόσμο, τη τιμή, την αξιοπρέπεια και την υπόλψηή σας και να προσεγγίζει σε απόσταση μικρότερη των πενήντα μέτρων, με απειλή χρηματικής ποινής 1.000,00 ευρώ και προσωπική κράτηση ενός μηνός για κάθε παραβίαση της απόφασης που θα εκδοθεί. Ενδεικτικά οράτε την υπ’ αριθ. 1545/2019 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείυο Αθηνών, ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, στην οποία για λογαριασμό της εντολέως του γραφείου μας παραστάθηκε ο Σωκράτης Οδ. Τσαχιρίδης.

Στη πρώτη μας συνάντηση είναι πολύ σημαντικό να μας προσκομίσετε αντίγραφο της αστυνομικής σας ταυότητας, το τελευταίο σας εκκαθαριστικό σημείωμα, αντίγραφα από το βιβλίο αδικημάτων και συμβάντων της αστυνομίας, εφόσον έχει κληθεί και εμείς θα φροντίσουμε για την άμεση και αποτελεσματική προσωρινή προστασία σας.

Αφήστε ένα Σχόλιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *