Το δίκαιο των προσωπικών εταιρειών αναμορφώθηκε πλήρως με το ν. 4072/2012, ο οποίος διαπνέεται από την γενική αρχή της διατήρησης της εμπορικής επιχείρησης. Οι προσωπικές εταιρείες αποτελούν την ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, καθώς οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας, στην συντριπτική πλειοψηφία τους, λειτουργούν υπό τον εταιρικό τύπο της ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας. Για αυτόν ακριβώς το λόγο σε περιπτώσεις που υφίσταται σπουδαίος λόγος που δικαιολογεί τη λύση ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας, εφόσον οι λοιποί εταίροι επιθυμούν τη συνέχιση της λειτουργίας της, προκρίνεται από το νομοθέτη του ν. 4072/2012 ο αποκλεισμός εταίρου έναντι της λύσης της εταιρείας.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρ. 259 παρ. 1 περ. δ’ του ν. 4072/2012, «Η ομόρρυθμη εταιρεία λύνεται: .. και δ) με δικαστική απόφαση ύστερα από αίτηση εταίρου, εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος ..». Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρ. 263 του ν. 4072/2012 «Αν συντρέχει στο πρόσωπο ενός εταίρου περιστατικό που θα δικαιολογούσε τη λύση της εταιρείας σύμφωνα με την περίπτωση δ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 259, το μονομελές πρωτοδικείο μπορεί, ύστερα από αίτηση των λοιπών εταίρων, η οποία εκδικάζεται κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας, αντί της λύσης της εταιρείας, να διατάξει τον αποκλεισμό του εταίρου». Κατά τη νομολογία θεωρούνται ως σπουδαίοι λόγοι, που δικαιολογούν τη λύση της εταιρείας και κατ’ επέκταση και την ακούσια έξοδο εταίρου, η αθέτηση των εταιρικών υποχρεώσεων, η κακή διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων, η έλλειψη κερδών, η συσσώρευση χρεών, η έλλειψη συνεργασίας, οι διαφωνίες, ο κλονισμός της εμπιστοσύνης και το μίσος μεταξύ των εταίρων[1]. Τα ανωτέρω κρίνονται κατά περίπτωση και σε συνάρτηση με τη γενικότερη οργάνωση της εταιρείας, τη μονιμότητα και τη σοβαρότητα της διαμορφωθείσας καταστάσεως καθώς και τη βαρύτητα και τις επιπτώσεις που έχει ο σπουδαίος λόγος στην ομαλή λειτουργία της εταιρείας. Σκοπός της διάταξης του άρθρ. 263 του ν. 4072/2012 είναι η προστασία των λοιπών εταίρων και η διατήρηση της επιχείρησης. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι, ουσιαστική προϋπόθεση για τον αποκλεισμό εταίρου από ομόρρυθμη ή ετερόρρυθμη εταιρεία είναι να συντρέχει σπουδαίος λόγος αποκλεισμού του, χωρίς να απαιτείται και υπαιτιότητα του εν λόγω εταίρου στη συνδρομή του σπουδαίου λόγου, αρκεί αυτός ο λόγος να σχετίζεται με το πρόσωπο του υπό αποκλεισμού εταίρου με τέτοιο τρόπο που να καθίσταται αδύνατη η συνέχιση της εταιρείας με τη συμμετοχή του[2], υπό την πρόσθετη προϋπόθεση πως ο εν λόγω εταίρος δεν αποχωρεί εκουσίως[3].
Σε αυτή την κατεύθυνση η υπ’ αριθ. 462/2021 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, στην οποία συνέβαλε ουσιαστικά ο δικηγόρος του γραφείου μας, Σωκράτης Οδ. Τσαχιρίδης. Εφόσον είστε εταίρος σε ομόρρυθμη ή ετερόρρυθμη εταιρεία και υπάρχουν προβλήματα στη λειτουργία της, που οφείλονται σε α) έλλειψη συνεννόησης, συνεργασίας και εμπιστοσύνης μεταξύ των εταίρων, β) έριδες, διαφωνίες και τσακωμούς και γ) κακή πορεία των εταιρικών υποθέσεων, έλλειψη κερδών και συσσώρευση χρεών, τότε πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα στο γραφείο μας για να ρυθμίσουμε την εν λόγω κατάσταση με το καλύτερο δυνατό τρόπο, αποβλέποντας στην πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων σας.
Στην πρώτη μας συνάντηση είναι πολύ σημαντικό να μας προσκομίσετε αντίγραφο του καταστατικού της εταιρείας, τα οικονομικά της στοιχεία, το τελευταίο σας εκκαθαριστικό σημείωμα και φωτοτυπία της αστυνομικής σας ταυτότητας και αφού μας περιγράψετε την κατάσταση, εμείς θα φροντίσουμε α) να σας δώσουμε την κατάλληλη νομική συμβουλή και β) να επιδιώξουμε τον αποκλεισμό του «προβληματικού» εταίρου από την εταιρεία, εφόσον πληρούνται στην περίπτωσή σας οι απαιτούμενες εκ του νόμου προϋποθέσεις.
[1] ΜΠρΚερκ 863/2016, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ· ΜΕφΑθ 7196/2014, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ· ΜΠρΘ 18918/2014, ΕπισκΕΔ 2014. 629· ΜΠρΘ 25229/2013, ΕλλΔνη 2014.247· ΜΠρΘ 4842/2013, Αρμ 2013 .270· ΜΠρΘ 4842/2013, Αρμ 2013. 270.
[2] ΑΠ 473/2019, www.areiospagos.gr.
[3] Υποστηρίζεται η άποψη (ΑΠ 207/2019), η οποία αμφισβητείται (ΑΠ 37/2019), πως για να διαταχθεί ο αποκλεισμός εταίρου από ομόρρυθμη εταιρεία απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη τουλάχιστον δύο εναπομεινάντων εταίρων.